Aby małe dziecko mogło się uczyć zachowań przystosowujących je do środowiska przedszkolnego, musi mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa, które z kolei zapewniają mu w tym wieku rodzice. Wynika to z jego właściwości psychofizycznych. Tylko w poczuciu bezpieczeństwa może poznawać nowe otoczenie i nawiązywać kontakty, a nie koncentrować się na obronie przed nieznanym i niezrozumiałym. Rolą nowego środowiska więc jest kształtowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez włączenie najbliższych w poznawanie przedszkola, stopniowe oswajanie z nowym oraz uczenie dziecka kto poza najbliższymi może zaspakajać jego potrzeby (kto jest za nie odpowiedzialny i do kogo może zwrócić się o pomoc). Celem spotkań adaptacyjnych jest ułatwienie dzieciom pokonania progu przejścia ze środowiska rodzinnego do środowiska przedszkolnego przy aktywnym włączeniu się w proces adaptacji osób dorosłych – rodziców i personel przedszkola poprzez:
możliwienie dziecku poznania nowego środowiska w poczuciu bezpieczeństwa, w towarzystwie najbliższych oraz kształtowanie ich poczucia przynależności do grupy przedszkolnej;
przygotowanie rodziców na udzielenie dziecku wsparcia i pomocy w procesie przystosowania oraz zapoznanie ich z pracą przedszkola, wymaganiami i z przyszłymi nauczycielkami dziecka;
stworzenie okazji personelowi przedszkola wcześniejszego poznania swoich wychowanków i ich rodziców, nawiązania z nimi kontaktu oraz uzyskanie informacji zwrotnych od rodziców o ich oczekiwaniach i niepokojach.
Po co jest przedszkole?
W przedszkolu dziecko uczy się bycia z innymi, trenuje dzielenie się, czekanie na swoja kolej, powstrzymuje się od „muszę to mieć natychmiast”. W przedszkolu można się wspaniale bawić, rozwijać wyobraźnię , wybiegać się. To miejsce, gdzie można w skupieniu uczyć posłuszeństwa swoje niewprawne jeszcze ręce. Poznać czym są farby, plastelina, nożyczki, klej. W przedszkolu można uczyć się też myślenia, zdobywać wiedzę, chłonąć świat, poznawać , dowiadywać się. Każde dziecko idące do przedszkola przeżywa konflikt pomiędzy chęcią pozostania z mamą, tatą w domu, a pragnieniem bycia z rówieśnikami, zabawy z nimi. Jest to sytuacja naturalnego kryzysu rozwojowego.
Twoje dziecko lepiej radzi sobie, gdy:
Zostawało już kiedyś z kimś innym, choć na kilka godzin, wie że mama czasem znika, ale zawsze wraca.
Nie siusia już w pieluchy, potrafi powiedzieć bez skrępowania, że chce skorzystać z toalety.
Umie poprosić o coś, zapytać, mówi tak, że obcy człowiek będzie je rozumiał.
Potrafi się rozebrać i ubrać, jeśli ma na sobie np. luźne spodnie, sukienkę na gumkę, buty na rzepy.
Samodzielnie je, umie poprosić o dokładkę i powiedzieć, że coś mu nie smakuje.
Ma wystarczająco rozwiniętą koordynację ruchową, nie spadnie z huśtawki, wie co to są schody i drabinki.
Umie samo umyć ręce.
Warto przygotować dziecko, by jego start przedszkolny był jak najlepszy:
Rozwijać jego samodzielność (ćwiczyć jedzenie łyżką i widelcem, korzystanie z toalety, mycie rąk, ubieranie).
Przyzwyczajać stopniowo do rozstania (pozostawiać pod opieką osób, które zna i lubi, wydłużać stopniowo czas rozłąki).
Ćwiczyć jego rozumienie (pytać, odpowiadać na jego proste pytania, czytać książeczki).
Pokazać dziecku budynek przedszkola (także wewnątrz), otoczenie, drogę z domu, poznać z wychowawczynią.
Rola i znaczenie przedszkola w życiu dziecka.
Przedszkole:
Zapewnia fizyczne otoczenie dziecka zgodne z poziomem rozwoju dziecka
duża przestrzeń,
meble dostosowane do wzrostu dziecka,
zabawki i gry dostosowane do możliwości dziecka.
Ćwiczy umiejętności społeczne – przebywanie wśród innych dzieci
umiejętność przebywania z innymi, wspólnej zabawy – zostanie członkiem grupy,
nauka reguł pracy w grupie – proponowanie i akceptowanie pomysłów, czekania na swoją kolejkę, rozwiązywanie konfliktów,
jednak, aby dziecko rozwinęło swoje społeczne umiejętności musi spełnić trzy warunki, które zapewnia mu przedszkole:
wyodrębnienie poczucia JA,
rozwinięcie zdolności do kontaktu z inną osobą niż matką,
rozwinięcie zdolności do nawiązywania kontaktów z kilkoma osobami.
Rozwija ciekawość, wrażliwość, wyobraźnię, zaspakaja potrzebę obserwacji i doświadczania u dziecka – przedszkole z racji na swój charakter jest miejscem zmuszającym dziecko do obserwowania i doświadczania, dodatkowo są prowadzone zajęcia przez nauczycieli rozwijające te obszary u dziecka.
Zaspakaja potrzebę zabawy, która jest głównym środkiem za pomocą którego dziecko nawiązuje kontakt, zdobywa nowe informacje, uczy się zachowań prospołecznych, rozwija własne wartości, jest środkiem ekspresji dziecka.
Ćwiczy samodzielność dziecka- przedszkole wspiera u dziecka zarówno samodzielność w samoobsłudze np. przy ubieraniu, ale i podejmowaniu decyzji, znoszeniu nieprzyjemnych uczuć, radzenia sobie ze stresem, sytuacjami konfliktowymi.
Wspiera rozwój poznawczy – poprzez specjalistyczne zajęcia, ale także przez stworzenie sprzyjających warunków dziecka do obserwowania i doświadczania.
Wspiera rozwój emocjonalny – uczy dziecko rozpoznawania emocji, sposobów radzenia sobie z nimi, ale przede wszystkim pozwala dziecku przeżyć w bezpiecznych warunkach różne pozytywne i negatywne sytuacje wynikające z zabawy, czy pracy w grupie.
Wspiera rozwój mowy – dziecko w grupie rówieśniczej szybciej zaczyna mówić wyraźnie, bo chce być przez wszystkich zrozumiałe, wzbogaca też swój słownik.
Stwarza możliwość ekspozycji społecznej dziecku poprzez występy, wystawy prac dzieci itp.
Ma cel profilaktyczny – zapobiega ewentualnym przyszłym trudnościom dziecka.
Wspiera dzieci pochodzące z rodzin żyjących w trudnej sytuacji życiowej – daje dziecku alternatywne doświadczenia.
Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu?
Dziecko musi wiedzieć jak wygląda jego przedszkole. Wybierz się tam na spacer, pozwól dziecku pobawić się w przedszkolnej piaskownicy, pokaż mu salę zabaw.
Jeśli twój maluch nie miał do tej pory kontaktu z rówieśnikami zadbaj, aby to nadrobić np. zapraszaj znajomych z dziećmi, częściej wybieraj się na plac zabaw (najlepiej na teren przedszkola). Postaraj się, aby dzieci bawiły się bez Twojej inwencji.
Stopniowo przyzwyczajaj dziecko do coraz dłuższych rozstań z rodzicami np. zostaw je u babci, cioci. Koniecznie przyjdź po nie o ustalonej porze, aby nie stracić jego zaufania.
Staraj się często mówić pozytywnie o przedszkolu – podkreślaj to, że pozna tam wiele dzieci, będzie mogło bawić się wspaniałymi zabawkami, nauczy się mnóstwo nowych rzeczy. W żadnym przypadku nie strasz dziecka przedszkolem.
Wspólnie z dzieckiem przygotujcie rzeczy, które będą mu potrzebne w przedszkolu. Wybierzcie się razem na zakupy. Pozwól maluchowi wybrać kapcie, fartuszek, ręcznik.
Przygotuj dziecku rzeczy łatwe do ubrania – spodnie na gumkę, buty na rzepy, bluzki wciągane przez głowę. Unikaj suwaków, wymyślnych zapięć.
Sprawdź, czy twoje dziecko potrafi wykonywać proste, codzienne czynności – ubrać się i rozebrać, jeść, korzystać z ubikacji, myć ręce. Jeżeli okaże się, że ma w czymś problemy – poćwiczcie razem. Chwal je za każdy, nawet najmniejszy sukces. Przypominaj także dziecku, że w przedszkolu spotka miłe panie, które pomogą w każdej sytuacji.
Nie zamartwiaj się, że dziecko idzie do przedszkola, nie bój się, że sobie nie poradzi. Ono od razu wyczuje twoje nastroje i będzie negatywnie nastawione do tego nowego etapu w swoim życiu.
Rady na pierwsze dni w przedszkolu
Drodzy rodzice ! Ważne aby w pierwszych dniach przedszkola…
Odprowadzić dziecko osobiście do przedszkola.
Dać dziecku ulubioną przytulankę, zdjęcie mamy.
Pozwolić i pomóc dziecku wyrazić różne uczucia : smutek, złość czy radość z chodzenia do przedszkola.
Pożegnać się ciepło, ale stanowczo, nie należy pytać dziecko o pozwolenie.
Zawsze należy zostawić dziecko z panią nawet jeśli przy rozstaniu trochę płacze – pani za chwilę je pocieszy. Pomocny jest rytuał machania przez okno – ułatwia rozstanie dziecku i rodzicowi.
Nigdy nie należy uciekać, wymykać się po kryjomu czy oszukiwać dziecko, że za chwilę się po nie wróci.
Jeżeli to możliwe, odbierać dziecko trochę wcześniej, np. po II śniadaniu lub zaraz po obiedzie i stopniowo wydłużać czas pobytu w przedszkolu.
Mieć dużo czasu i cierpliwości dla dziecka po południu – może być ono zmęczone ilością wrażeń i reagować bardzo różnie – pobudzeniem, niepokojem czy marudzeniem.
We wszystkich sprawach, które nurtują czy niepokoją, dobrze jest zwracać się do wychowawczyni dziecka.
